فضایل ماه خدا
معنای واژه رمضان
واژه «رمضان» از ریشه «رَمَضَ» است،
به معناى بارانى كه اوّل پاییز مىبارد و هوا را از خاك و غبارهاى تابستان پاك مىكند
و یا به معناى داغىِ سنگ از شدّت گرماى آفتاب.
روزه در ماه رمضان،عبادتى دیرین است،
و گویا عربها این نام را به خاطر داغ شدنشان از حرارت گرسنگى و چشیدن سختى آن، نهادهاند،
همچنان كه به آن «ناتق (رنجآور)» هم گفتهاند؛چون سختى روزه، آنان را به رنج و زحمت مىافكند.
وچون نام ماهها را از زبان قدیم نقل كردهاند،
آنها را با زمانهایى كه در آنها قرار داشتند، نامیدهاند
و این ماه، در روزهاى گرم و داغ بوده است.
همچنين این نامگذارى به سبب نقشى است كه ماه رمضان در پاكسازى آئینه جان از آلودگىهاى گناهان و پاكسازى روان از زنگار خطاها دارد.
از پیامبر(ص)روایت است:
إنّما سُمِّیَ رَمَضانُ؛ لِأَ نَّهُ یُرمِضُ الذُّنوبَ؛ این ماه را رمضان نامیدهاند: چون گناهان را مىزداید.
ويژگىهاى ماه رمضان
*ماه خدا*
پيامبراكرم(ص):شعبان، ماه من است و ماه رمضان، ماه خداست.
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان، ماه خداست و ماه شعبان، ماه من است؛ شعبانِ پاككننده و رمضانِ پوشاننده [و جبرانكننده گناهان] .
پيامبراكرم(ص):رمضان، ماه خداست. اين ماه، بهار فقيران است.
امام علي(ع):رمضان، ماه خداست؛ شعبان، ماه پيامبر خداست و رجب، ماه من است.
*ماه ميهمانى خدا*
پيامبر اكرم(ص)در توصيف ماه رمضان فرمود: آن، ماهى است كه در آن به ميهمانى خدا دعوت شدهايد و در آن، از اهل كرامت خدا قرار داده شدهايد. نفَسهايتان در آن، تسبيح است؛ خوابتان در آن، عبادت است؛ عمل(خيرِ) شما در آن، پذيرفته است؛ و دعاى شما در آن، مستجاب است.
پيامبراكرم(ص):چون روز قيامت شود، منادى ندا مىدهد: «كجايند ميهمانان خدا ؟» پس روزهداران را مىآورند ... ، آنان را بر مَركبهايى عالى از [جنس] نور سوار مىكنند، و در حالى كه تاج كرامت بر سر آنان است، آنان را به بهشت مىبرند.
امام على(ع)در خطبه خويش در اولين روز از ماه رمضان فرمود:اى روزهدار! در كار خود بينديش، كه تو در اين ماه، ميهمان پروردگار خويش هستى! بنگر كه در شب و روزت چگونهاى و چگونه اعضاى خود را از نافرمانى پروردگارت نگه مىدارى!بنگر! مبادا در شب، خواب باشى و در روز، غافل. پس، اين ماه بگذرد و [بار] گناهت بر دوشت مانده باشد و آنگاه كه روزهداران پاداشهاى خود را مىگيرند، از زيانكاران باشى و آنگاه كه آنان از كرامت مولايشان نصيب مىبرند، از محرومان باشى و آنگاه كه آنان از سعادت همسايگى با پروردگارشان برخوردار مىگردند، تو از راندهشدگان باشى!
پيامبراكرم(ص):چون روز قيامت شود، منادى ندا مىدهد: «كجايند ميهمانان خدا ؟» پس روزهداران را مىآورند ... ، آنان را بر مَركبهايى عالى از [جنس] نور سوار مىكنند، و در حالى كه تاج كرامت بر سر آنان است، آنان را به بهشت مىبرند.
امام باقر(ع):ماه رمضان، ماه رمضان! روزهداران در آن، ميهمانان خدا و اهل كرامت الهىاند. هر كس ماه رمضان بر او وارد شود و او روزش را روزه بگيرد و بخشى از شبش را به عبادت و نماز بايستد و از آنچه خداوند بر او حرام كرده، پرهيز كند، بدون حساب وارد بهشت مىشود.
*سَرور ماهها*
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان، سَرور ماههاست.
امام رضا(ع):چون روز قيامت شود، ماهها را به رستاخيز مىآورند، در حالى كه ماه رمضان، كه با هر زيور نيكويى آراسته است، پيشاپيش آنهاست. آن روز، ماه رمضان در ميان ماهها، همچون ماه در ميان ستارههاست. مردمى كه آنجا گرد آمدهاند، به يكديگر مىگويند: دوست داشتيم كه اين چهرهها را مىشناختيم!منادى، از سوى خداى متعال ندا سر مىدهد كه: «اى همه آفريدگان! اينها، سيماى ماههايى است كه نزد خداوند، از روزى كه آسمانها و زمين را آفريد، شمارشان در كتاب خدا دوازده تاست. سَرور و برترِ آنها، ماه رمضان است. آن را آشكار ساختم تا برترى ماه مرا بر ماههاى ديگر بشناسيد و تا براى مردان و زنانى كه بنده مناند، شفاعت كند و من هم شفاعتش را درباره آنان بپذيرم.»
*شب قدر، در ماه رمضان است*
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان، شما را فرا رسيده است؛ ماهى مبارك ... كه در آن، شب قدر است كه بهتر از هزار ماه است. محروم، كسى است كه از آن شب، محروم بماند.
پيامبراكرم(ص):از پيامبر خدا درباره شب قدر پرسيدند و من هم مىشنيدم. فرمود: «آن، در هر ماه رمضانى هست.»
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان، شما را فرا رسيده است؛ ماهى مبارك ... كه در آن، شب قدر است كه بهتر از هزار ماه است. محروم، كسى است كه از آن شب، محروم بماند.
از ابوذر پرسيدند:آيا از پيامبر خدا درباره شب قدر پرسيدهاى؟گفت: «من از همه مردم، بيشتر، پرسشگر آن بودم.
گفتند:اى پيامبر خدا! مرا از شب قدر آگاه ساز كه آيا در رمضان است يا در غير آن؟فرمود: "در رمضان است."
گفتند: آيا همراه با پيامبران است، تا وقتى كه باشند و چون پيامبران بميرند، شب قدر هم برداشته مىشود، يا آن كه شب قدر تا روز قيامت هست؟فرمود: تا روز قيامت هست.»
بركات ماه رمضان
*آمرزش الهى*
پيامبراكرم(ص):رمضان را به این خاطر رمضان نامیدهاند كه گناهان را مىسوزاند.
پيامبراكرم(ص):آیا مىدانید كه چرا شعبان را شعبان نامیدهاند؟ چون از آن، خیر فراوان براى رمضان، منشعب مىشود، و رمضان را به این خاطر رمضان نامیدهاند كه گناهان در آن، سوزانده مىشوند.
به پیامبر(ص)گفتند: اى پیامبر خدا! رمضان چیست؟ فرمود: «خداوند در آن، گناهان مؤمنان را مىسوزاند و مىآمرزد.»
پيامبراكرم(ص):هر كس رمضان را از روى ایمان و براى خدا و پاداش او، روزه بگیرد و به عبادت برخیزد، گناهان گذشتهاش آمرزیده مىشود؛ و هر كس شب قدر را از روى ایمان و به امید پاداش الهى، به عبادت بایستد، گناهان گذشتهاش بخشوده مىگردد.
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان، ماهى است كه خداوند، روزه آن را بر شما واجب ساخت. پس هر كس آن را از روى ایمان و به امید پاداش الهى روزه بدارد، از گناهانش بیرون مىآید، همچون روزى كه مادرش او را زاده است.
پيامبراكرم(ص):هر كس رمضان را روزه بدارد و آن را با صدقه به پایان ببرد و با غسل به نمازگاه برود، آمرزیده باز مىگردد.
پيامبراكرم(ص):خداوند به فرشتهاى فرمان مىدهد كه در هر روز از ماه رمضان در هوا ندا دهد: «اى بندگان من! مژده! گناهان گذشته شما را بخشیدم و شفاعت شما را درباره یكدیگر در شب قدر قبول كردم، مگر آن كه با شراب افطار كرده باشد، یا از برادر مسلمانش كینه در دل داشته باشد.»
پيامبراكرم(ص):همانا رمضان، ماهى است كه خداوند، روزه آن را واجب كرده است و من قیام (براى نماز) را در آن، سنّت قرار دادهام . پس هر كس آن را از روى ایمان و به خاطر ثواب الهى روزه بدارد، از گناهان خارج مىشود، همچون روزى كه مادرش او را زاده است.
پيامبراكرم(ص):هر كس رمضان را روزه بدارد و حدود آن را بشناسد و خود را از آنچه سزاوار خویشتندارى در این ماه است، نگه بدارد، گناهان پیشین را پاك كرده است.
*آزادى از آتش دوزخ*
پيامبراكرم(ص):ماه رمضان را ماه آزادسازى نامیدهاند؛ چون خداوند در هر روز و شب، ششصد آزادشده دارد و نیز در آخر ماه، به اندازه آنچه در (روزها و شبهاى) گذشته آزاد كرده است.
پيامبراكرم(ص):خداوند، در هر شب (ماه) رمضان، ششصد هزار آزادشده از آتش دارد. بیهقى در فضائل الأوقات گفته است: نزد علماى ما، مقصود از عدد یادشده، «فراوانى» است، نه همان عدد یادشده در روایت. و همه اینها ـ كه خدا داناتر است ـ براى كسى است كه حدود این ماه را بشناسد و حقوق آن را نگه دارد. پس چون آخرین شب فرا رسد، خداوند به شمار همه آنچه پیشتر آزاد كرده، آزاد مىكند.
پيامبراكرم(ص):خداوند را در هر روز جمعه، ششصد هزار آزادشده از آتش است كه همه آنان شایسته آناند؛ و (خداوند را) در هر ساعت از شب یا روز ماه رمضان، هزار آزادشده از آتش است كه همه آنان شایسته آناند؛ و او را در روز فطر، به اندازه آزادشدگان در این ماه و جمعه است.
پيامبراكرم(ص):خدا را به هنگام هر نوبت افطار، آزادشدگانى از آتش است.
امام صادق(ع):چون شب اوّل ماه رمضان شود، خداوند، از آفریدگان، هر كس را بخواهد، مىآمرزد. پس چون شب بعد فرا رسد، دو برابر آنان را مىآمرزد. شب بعد، دو برابر همه آنانى را كه آمرزیده و آزاد كرده است، مىآمرزد، تا [آن كه در] آخرین شب ماه رمضان، دو برابر آنچه در هر شب آزاد كرده است، از آتش آزاد مىكند.
امام صادق(ع):خدا را در هر شب ماه رمضان، آزادشدگان و رهاشدگانى از آتش است، مگر كسى كه با شراب افطار كند . پس چون آخرین شبِ آن فرا رسد، به اندازه همه كسانى كه در این ماه آزاد كرده است، آزاد مىكند.
امام صادق(ع):چون شب اوّل ماه رمضان شود، خداوند، از آفریدگان، هر كس را بخواهد، مىآمرزد. پس چون شب بعد فرا رسد، دو برابر آنان را مىآمرزد. شب بعد، دو برابر همه آنانى را كه آمرزیده و آزاد كرده است، مىآمرزد، تا [آن كه در] آخرین شب ماه رمضان، دو برابر آنچه در هر شب آزاد كرده است، از آتش آزاد مىكند.
*مجموعه بركات و ویژگىهاى ماه رمضان*
پيامبراكرم(ص):ـ درباره فضیلت ماه رمضان ـ ماهى است كه آغاز آن رحمت، میانه آن آمرزش و پایان آن اجابت [دعا] و آزادى از آتش است.
پيامبراكرم(ص)در خطبه خویش در آخرین جمعه ماه شعبان فرمود:اى گروه مردم! هر گاه هِلال ماه رمضان برآید، شیاطینِ سركش به بند كشیده مىشوند، درهاى آسمان و درهاى بهشت و درهاى رحمت، گشوده، و درهاى آتش، بسته مىشوند.
پیامبراكرم(ص)در مُژده دادن به یاران خویش فرمود:رمضان، شما را فرا رسیده است. ماهى مبارك، شما را فرا رسیده كه خداوند، روزهدارىِ آن را بر شما واجب ساخته است. در این ماه، درهاى بهشت، گشوده و درهاى جهنّم، بسته مىشوند و شیاطین به بند كشیده مىشوند. در آن، شبى است كه بهتر از هزار ماه است. هر كس از خیر آن محروم شود، به یقین، محروم مانده است.
پيامبراكرم(ص):چون شب اوّلِ ماه رمضان شود، خداى با عظمت ندا دهد: «... اى جبرئیل! به زمین فرود آى و شیاطین سركش را به بند كش تا روزه بندگانم را بر آنان تباه نسازند.»
پيامبراكرم(ص):چون اوّلین شب (ماه) رمضان شود، درهاى آسمان، گشوده شوند. پس هیچ درى از آنها بسته نمىشود تا آن كه آخرین شب رمضان فرا رسد. هیچ بنده مؤمنى در شبى از آن، نماز نخوانَد، مگر آن كه خداوند براى هر سجده، هزار و پانصد حسنه بنویسد و برایش خانهاى از یاقوت سرخ كه شصت هزار در دارد، در بهشت بنا كند كه براى هر درى قصرى طلایى و آراسته به یاقوت سرخ است. پس چون اوّلین روز (ماه) رمضان را روزه بگیرد، همه گناهان گذشتهاش تا مثل آن روز، آمرزیده شود. و هر كس به (ماه) رمضان برسد، هر روز، هفتاد هزار فرشته از نمازِ بامداد تا آنگاه كه (خورشید) پوشیده در حجاب شود، براى او آمرزش مىطلبند. و براى او در برابر هر سجدهاى كه شب یا روز در ماه رمضان به جا آورده است، درختى خواهد بود كه سوار، در (امتداد) سایه آن (باید) پانصد سال راه برود.
عظمت و احترام ماه رمضان
پیامبراكرم(ص)به هنگام فرا رسیدن ماه رمضان این جمله را سه بار تكرار فرمود:«سبحان الله! چه چیز به استقبال شما مىآید؟! و شما چه چیز را استقبال مىكنید؟!»
پيامبراكرم(ص):اگر بندگان مىدانستند كه در رمضان چه [بركاتى] هست، آرزو مىكردند كه رمضان، یك سال باشد.
روزىپيامبراكرم(ص) براى ما خطبه خواند و فرمود:«اى مردم! ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى كه نزد خدا برترینِ ماهها، روزهایش بهترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها، و ساعاتش بهترینِ ساعتهاست....»
پيامبراكرم(ص):اگر مىدانستید كه در رمضان براى شما چه (نعمتها و بركاتى) هست، از خداوند بیشتر سپاسگزارى مىكردید.
پيامبراكرم(ص): ماه رمضان نزد شما مثل ماههاى دیگر نباشد؛ چرا كه نزد خداوند، احترام و بر سایر ماهها برترى دارد. در ماه رمضان، روزِ روزهدارى شما مثل روزِ خوردنتان نباشد! (ادب و حرمت این ماه را نگه دارید).
امام علي(ع):روزى پیامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود: «اى مردم! ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛ ماهى كه نزد خدا برترینِ ماهها، روزهایش بهترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها، و ساعاتش بهترینِ ساعتهاست ....»
حضرت علی(ع)در خطبه خویش در اوّلین روز ماه رمضان فرمود:
اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماههاى دیگر برترى داده است، همچون برترى ما بر دیگر مردم. و ماهى است كه درهاى آسمان و درهاى رحمت، در آن گشوده مىشوند و درهاى دوزخ در آن بسته مىشوند. و ماهى است كه نِدا[ى خداوند متعال] در آن شنیده مىشود، دعا در آن مستجاب مىگردد و گریه مورد ترحّم قرار مىگیرد. و ماهى است كه در آن، شبى وجود دارد كه فرشتگان در آن شب از آسمان فرود مىآیند و بر مردان و زنان روزهدار، به اذن پروردگارشان، تا دمیدن صبح، سلام مىدهند...
اى مردم! خورشید و ماههاى ماه رمضان بر مردان و زنان روزهدار، با رحمت مىتابد و هیچ روز و شبى از این ماه نیست، مگر آن كه از سوى خداى متعال، بر این امّت، نیكى فرو مىبارد ...
بندگان خدا! این ماه شما، همچون ماهها[ى دیگرتان] نیست؛ روزهایش برترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها و ساعاتش بهترینِ ساعتهاست ...
امام سجّاد(ع)در دعاى خود به هنگام ورود ماه رمضان فرمود:
ستایش، خدایى را كه ما را به ستایش خود، رهنمون ساخت و ما را از اهل حمد خویش قرار داد تا سپاسگزار نیكى او باشیم و بدین سبب، به ما پاداش نیكوكاران را عطا كند
سپاس خدایى را كه ما را بىمنّت، برخوردار از دین خود ساخت و ما را براى آیین خویش ویژه ساخت و راههاى احسان خود را براى ما هموار ساخت تا با منّت او، این راهها را پیموده، به رضوان او برسیم؛ سپاسى كه از ما بپذیرد و با آن از ما خشنود گردد. سپاس خداوندى را كه ماه رمضانِ خود را یكى از آن راهها قرار داد، ماه روزهدارى، ماه اسلام، ماه پاككننده، ماه آزمون و پاك شدن از گناه، و ماه قیام براى عبادت ... .
امام سجّاد(ع)در دعاى خویش با ماه رمضان اینگونه وداع می‌كرد:
بدرود،اى ماه بزرگتر خدا و اى عید اولیاى الهى!
بدرود، اى بهترین اوقاتى كه همراهت بودیم و اى بهترین ماه در میان روزها و ساعتها!
بدرود، اى ماهى كه برآمدن آرزوها در آن، نزدیك شد و كارها[ى نیك] در آن، گسترش یافت!
بدرود، اى همنشینى كه تا بود، قدر و بهایش بزرگ بود و چون از دست مىرود، فقدانش دردناك است و [اى] مایه امیدى كه جدایى از آن، ناراحتكننده است!
امام صادق(ع):ماه رمضان، حق و حرمتى دارد كه هیچ یك از ماهها شبیه آن نیست .
بهرهورى از بركات ماه رمضان
پيامبراكرم(ص):بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از آمرزش الهى محروم بماند.
پيامبراكرم(ص):بدبخت واقعى، كسى است كه این ماه از او بگذرد؛ ولى گناهانش آمرزیده نشوند. پس آنگاه كه نیكوكاران به جوایز پروردگار كریمشان دست مىیابند، او زیانكار (بازنده) مىگردد.
پيامبراكرم(ص):هر كس از ماه رمضان بیرون آید، ولى آمرزیده نشود، پس خدا او را نیامرزد!
پیامبراكرم(ص) به هنگام ورود به ماه رمضان فرمود:همانا این ماه، شما را فرا رسیده است. در آن، شبى است بهتر از هزار ماه. هر كس از آن محروم ماند، از همه خیر محروم مانده است و جز محروم، از خیر آن بىبهره نمىماند.
پيامبراكرم(ص):جبرئیل نزد من آمد و گفت: «هر كس ماه رمضان را دریابد و آمرزیده نشود و وارد آتش شود، پس دور باد از رحمت خدا! بگو: آمین»، من هم گفتم: آمین.
پيامبراكرم(ص):هر كس ماه رمضان را دریابد، ولى آمرزیده نشود، پس دور باد از رحمت خدا! و هر كس شب قدر را دریابد، ولى آمرزیده نشود، پس دور باد از رحمت خدا!
پيامبراكرم(ص):هر كس در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا سال آینده آمرزیده نمىشود، مگر آن كه روز عرفه را درك كند.
این وبلاگ کاری است