خطبه های معصومین در باب ماه مبارک رمضان
خطبه پیامبر اکرم در جمعه آخر ماه شعبان
امام باقر ع روایت میكند: پیامبر خدا در آخرین جمعه شعبان، خطبه خواند.
خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمود:
«اى مردم! ماهى بر شما سایه افكنده كه در آن، شبى است بهتر از هزار ماه، و آن، ماه
رمضان است . خداوند، روزهاش را واجب ساخته و نماز در شبش را مستحب قرار داده است .
پس هر كس یك شب در آن، نماز مستحب بخواند، گویا هفتاد شب نماز مستحب در ماههاى
دیگر خوانده است. و براى كسى كه در آن، كار نیك مستحبّى از كارهاى نیك انجام دهد،
پاداشى همچون پاداش كسى قرار داده كه واجبى از واجبات الهى را انجام داده است، و هر
كس در آن، واجبى از واجبات خداوند را ادا كند، همچون كسى خواهد بود كه در ماههاى
دیگر، هفتاد واجب از واجبات الهى را انجام داده است.
پیامبر اکرم فرمودند: شما از چهار خصلت، بىنیاز نیستید: دو خصلت كه خدا را با آنها
راضى مىكنید، و دو خصلت كه از آن دو، بىنیاز نیستید. امّا آن دو خصلتى كه خدا را
با آنها راضى مىكنید، شهادت به این است كه: معبودى جز خداوند نیست و من فرستاده
خدایم. و اما دو خصلتى كه از آن بىنیاز نیستید، از خداوند، نیازهایتان و بهشت را
بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه ببرید.»
این ماه، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است. این ماه، ماه مواسات (همدردى با
دیگران در نیازها) است و ماهى است كه در آن، خداوند، روزىِ مؤمن را مىافزاید. هر
كس مؤمن روزهدارى را در آن افطار دهد، نزد خداوند، پاداش آزاد كردن یك بنده و
آمرزش گناهان گذشتهاش را دارد.»
گفتند: اى پیامبر خدا! همه ما توان افطار دادن به روزهدار را نداریم .
فرمود: «خداوند، كریم است؛ این ثواب را به كسى نیز مىدهد كه براى افطار دادن، جز
بر جرعهاى شیر یا جرعهاى آب و یا چند خرما قدرت ندارد و بیش از این را نمىتواند
.
هر كس در این ماه بر برده خویش سبك بگیرد، خداوند هم حسابش را سبك مىگیرد .
ماه رمضان، ماهى است كه آغازش رحمت، میانش آمرزش، و پایانش اجابت و آزادى از آتش
دوزخ است.
شما از چهار خصلت، بىنیاز نیستید: دو خصلت كه خدا را با آنها راضى مىكنید، و دو
خصلت كه از آن دو، بىنیاز نیستید. امّا آن دو خصلتى كه خدا را با آنها راضى
مىكنید، شهادت به این است كه: معبودى جز خداوند نیست و من فرستاده خدایم. و اما دو
خصلتى كه از آن بىنیاز نیستید، از خداوند،
نیازهایتان و بهشت را بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه
ببرید.»
خطبه پیامبر اکرم در آخرین روز شعبان
«اى مردم! ماهى بزرگ بر شما سایه افكنده است،
ماهى مبارك، ماهى كه در آن، شبى است
كه عمل در آن، بهتر از عمل در هزار ماه است.
هر كس با كار نیكى از نیكىها در آن به خداوند تقرّب جوید،
گویا واجبى را در ماههاى دیگر ادا كرده است،
و هر كس واجبى را در آن انجام دهد،
همچون كسى است كه هفتاد واجب را در ماههاى دیگر انجام داده است.
و آن، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است.
ماه مواسات(همدردى) است
و ماهى است كه روزىِ مؤمن در آن افزوده مىشود.
هر كس روزهدارى را در آن افطار دهد،
پاداشش آمرزش گناهانش و آزادىاش از آتش است
و براى او به اندازه آن [روزهدار]، پاداش است، بى آن كه از اجر او چیزى كاسته شود.»
برخى گفتند: اى پیامبر خدا! همه ما آن اندازه چیزى نداریم كه روزهدارى را افطار دهیم.
فرمود: «خداوند، این پاداش را به كسى مىدهد كه
روزهدارى را به اندازه جرعهاى شیر یا دانهاى خرما و یا جرعهاى آب، افطار دهد.
و هر كس روزهدارى را سیر كند،
خداوند،او را از حوض من چنان سیراب مىكند كه پس از آن هرگز تشنه نمىگردد.
این، ماهى است كه آغازش رحمت، میانش آمرزش و پایانش آزادى از آتش است.
هر كس در این ماه بر برده خود آسان بگیرد، خداوند، او را مىآمرزد و از آتش،آزادش مىكند.
در این ماه، چهار كار را زیاد انجام دهید، كه با دو كار، پروردگارتان را راضى مىكنید
و از دو كار هم بىنیاز نیستید.
امّا دو كارى كه پروردگارتان را با آنها راضى مىكنید،
شهادت به یكتایى خداوند و آمرزشخواهى از اوست.
و امّا آن دو كه از آنها بىنیاز نیستید،از خداوند،بهشت بخواهید و از آتش به او پناه ببرید.»
خطبه پيامبر اكرم، هنگام فرا رسيدن ماه رمضان
امام رضا ع به نقل از پدرانش علیهمالسلام، از امام على ع
روایت میكند: روزى، پیامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود:
«اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛
ماهى كه نزد خدا برترینِ ماههاست و روزهایش برترینِ روزها، شبهایش برترینِ شبها
و ساعاتش برترینِ ساعات است .
ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت شدهاید و از شایستگانِ كرامت الهى قرار
داده شدهاید . نَفَسهایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در
آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است . پس با نیّتهاى راست و دلهاى
پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزهدارىِ آن و تلاوت كتاب خویش، توفیقتان
دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از آمرزش الهى محروم بماند .
با گرسنگى و تشنگى خود در این ماه، گرسنگى و تشنگىِ روز قیامت را یاد كنید؛ به
نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر كوچكهایتان
ترحّم، و به بستگانتان نیكى كنید. زبانتان را نگه دارید؛ چشمهایتان را از آنچه
نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید؛ گوشهایتان را از آنچه شنیدنش حلال نیست، فرو
بندید؛ به یتیمان مردم، محبّت كنید تا بر یتیمان شما محبّت ورزند؛ از گناهانتان به
پیشگاه خداوند توبه كنید؛
در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند كنید، كه آن هنگام (وقت
نماز)، برترینِ ساعتهاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مىنگرد و هر گاه با او
مناجات كنند، پاسخشان مىدهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان مىگوید و چون او را
بخوانند، اجابتشان مىكند .
پس با نیّتهاى راست و دلهاى پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزهدارىِ آن و
تلاوت كتاب خویش، توفیقتان دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از
آمرزش الهى محروم بماند .
اى مردم! جانهاى شما در گرو كارهاى شماست، پس با آمرزشخواهى خود، آنها را آزاد
سازید؛ و پشتهاى شما از بار گناهانتان سنگین است، پس با طول دادن سجدههاى خود،
آنها را سبك كنید، و بدانید كه خداوند ـ كه یادش والاست ـ به عزّت خود، سوگند خورده
است كه نمازگزاران و سجدهكنندگان را عذاب نمىكند و در روزى كه مردم در پیشگاه
پروردگار جهانیان [براى حساب ]مىایستند، آنان را با آتش، هراسان نمىسازد .
اى مردم! هر كس از شما در این ماه، روزهدارى را افطار دهد، پاداش او براى آن، نزد
خدا، آزاد كردن یك برده و آمرزش گناهان گذشته اوست.»
پس گفتند: اى پیامبر خدا ! همه ما توانایىِ این كار را نداریم!
پیامبر صلىاللهعلیهوآله فرمود: «خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك دانه
خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك جرعه آب .
اى مردم! هر كس اخلاقش را در این ماه، نیكو سازد، براى او وسیله عبور از صراط خواهد
بود، در آن روز كه گامها بر صراط مىلغزد؛ و هر كس در این ماه بر بردگان خود آسان
بگیرد، خداوند حساب او را سبك خواهد گرفت؛ و هر كس در این ماه، شرّ خود را [از
دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر
كس در این ماه، یتیمى را گرامى بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامىاش خواهد داشت؛
و هر كس در آن به خویشاوند خود نیكى كند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیكى
خواهد كرد؛ و هر كس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار، رحمتش را از
او قطع خواهد نمود؛ و هر كس در آن، نماز مستحبّى بخواند، براى او دورى از آتش،
نوشته مىشود؛ و هر كس واجبى را در آن ادا كند، پاداش كسى را دارد كه هفتاد واجب را
در ماههاى دیگر، ادا كرده است؛ و هر كس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در
روزى كه وزنه اعمال، سبك مىشود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و هر كس در آن، آیهاى
از قرآن تلاوت كند، پاداش كسى را دارد كه در ماههاى دیگر ، ختم قرآن كرده است .
اى مردم! در این ماه، درهاى بهشت، بازند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر
شما نبندد؛ و درهاى دوزخ، بستهاند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما
نگشاید؛ و شیطانها در بندند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما مسلّط
نسازد.»
من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟
فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرامهاى الهى است.» سپس
گریست.
مقام حضرت علی علیه السلام
گفتم: اى پیامبر خدا! سبب گریه شما چیست؟
فرمود: «اى على! بر این مىگریم كه حرمت تو را در این ماه مىشكنند. گویا مىبینم
تو در حال نماز براى پروردگار خویشى، كه نگونبختترینِ اوّلین و آخرین، همو كه
برادر پىكننده ناقه قوم ثمود است، برمىخیزد و بر فرق سرت ضربتى مىزند و محاسنت،
از خون سرت، رنگین مىشود.»
گفتم: اى پیامبر خدا! آیا در آن حالت، دینم سالم است؟
فرمود: «دینت، سالم است.»
سپس فرمود: «اى على! هر كس تو را بكشد، مرا كشته است و هر كس تو را دشمن بدارد، مرا
دشمن داشته است و هر كس تو را ناسزا گوید، مرا ناسزا گفته است؛ چرا كه تو از من
هستى، همچون جان من . روح تو، از روح من است و سرشت تو، از سرشت من . خداى متعال،
من و تو را آفرید و من و تو را برگزید و مرا براى پیامبرى، و تو را براى امامت،
انتخاب كرد. هر كس امامت تو را انكار كند، نبوّت مرا انكار كرده است.
من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟
فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرامهاى الهى است.» سپس
گریست.
اى على! تو وصىّ من، پدر فرزندان من، همسر دختر من و جانشین من بر امّتم هستى، در
حال حیاتم و پس از مرگم. فرمان تو، فرمان من است و نهى تو، نهى من است. سوگند به
خدایى كه مرا به نبوّت برانگیخت و مرا بهترینِ آفریدگان قرار داد، تو حجّت پروردگار
بر خلق اویى و امین او بر رازش و جانشین او بر بندگانش.»
خطبه حضرت علی علیه السلام در روز اول ماه رمضان
امام باقر ع به نقل از پدرانش علیهمالسلام روایت میكند: حضرت على
علیهالسلام در اوّلین روز ماه رمضان در مسجد كوفه خطبه خواند. پس خدا را به بهترین
ستایش و برترین و رساترین ثنا ستود و بر پیامبرش محمّد صلىاللهعلیهوآله درود
فرستاد. سپس فرمود:
«اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماههاى دیگر برترى داده است،
مانند برترى ما اهلبیت بر دیگر مردم. و آن، ماهى است كه درهاى آسمان و درهاى رحمت،
در آن گشوده مىشوند و درهاى آتش در آن بسته مىگردند. و ماهى است كه در آن ندا
شنیده مىشود و دعا مستجاب مىگردد و گریه مورد ترحّم قرار مىگیرد .
ماهى است كه در آن، شبى وجود دارد كه فرشتگان از آسمان فرود آمده، بر مردان و زنان
روزهدار، به اذن پروردگارشان تا طلوع سپیده سلام مىدهند و آن شب، "شب قدر" است .
دو هزار سال پیش از آن كه آدم علیهالسلام آفریده شود، ولایت من در آن شب، مقدّر
شد. روزه گرفتن آن، برتر از روزهدارى هزار ماه است و عمل در آن، برتر از عمل در
هزار ماه است .
اى مردم! خورشید ماه رمضان بر مردان و زنان روزهدار، با رحمت مىتابد و ماه آن با
رحمت بر آنان نورافشانى مىكند و هیچ روز و شبى از این ماه نیست، مگر آن كه
پروردگار متعال، بر سر این امّت، نیكى مىافشاند. پس هر كس از ریزش نعمت الهى
ذرّهاى بهرهمند گردد، در روز دیدارش با خدا، نزد خداوند، گرامى خواهد بود و هیچ
بندهاى نزد خدا گرامى نگردد، مگر آن كه خداوند، بهشت را جایگاه او قرار مىدهد .
«اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماههاى دیگر برترى داده است،
مانند برترى ما اهلبیت بر دیگر مردم. و آن، ماهى است كه درهاى آسمان و درهاى رحمت،
در آن گشوده مىشوند و درهاى آتش در آن بسته مىگردند. و ماهى است كه در آن ندا
شنیده مىشود و دعا مستجاب مىگردد و گریه مورد ترحّم قرار مىگیرد .
بندگان خدا! این ماه شما، همچون دیگر ماهها نیست. روزهایش برترین روزهاست و
شبهایش برترین شبها و ساعاتش برترین ساعات است. آن، ماهى است كه شیطانها در آن
در بند و زندانىاند؛ ماهى كه خداوند در آن، روزىها و اجلها را مىافزاید و
میهمانان خانهاش را مىنویسد؛ ماهى كه اهل ایمان با آمرزش و رضاى الهى، با شادى و
نعمتهاى الهى، و با خشنودى فرمانرواى دادگر و توانا، پذیرفته مىشوند.
اى روزهدار! در كار خویش نیك بنگر، كه در این ماه، میهمان پروردگار خویش هستى .
بنگر كه در شب و روزت چگونهاى و چگونه اعضاى خود را از نافرمانى خدا حفظ مىكنى.
بنگر تا مبادا شب در خواب باشى و روز در غفلت؛ پس این ماه بر تو بگذرد و بار گناهت
همچنان بر دوشت مانده باشد؛ پس آنگاه كه روزهداران پاداشهاى خود را مىگیرند، تو
از زیانكاران باشى و آنگاه كه به كرامت فرمانرواى خویش نایل مىشوند، از محرومان
گردى و آنگاه كه به همسایگى با پروردگارشان سعادتمند مىشوند، تو از طردشدگان باشى!
اى روزهدار! اگر از درگاه صاحبت رانده شوى، به كدام درگاه روى خواهى آورد؟ و اگر
پروردگارت محروم سازد، كیست كه روزىات دهد؟ و اگر تو را خوار شمرد، كیست كه اكرامت
كند؟ و اگر ذلیلت ساخت، كیست كه عزّتت بخشد؟ و اگر تو را واگذاشت، كیست كه یارىات
كند؟ و اگر تو را در جمع بندگانش نپذیرفت، بندگىات را به آستان چه كس خواهى برد؟ و
اگر از خطایت در نگذشت، براى آمرزش گناهانت به كه امید خواهى بست؟ و اگر حقّ خویش
را از تو طلبید، حجّت تو چه خواهد بود؟
اى روزهدار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوى، كه همانا كتاب
خدا، شفیعى است كه روز قیامت، شفاعتش براى قرآنخوانان پذیرفته است و با خواندن
آیات آن، از درجههاى بهشت بالا مىروند.
مژده اى روزهدار! تو در ماهى هستى كه روزهدارىات در آن، واجب، نَفَس كشیدنت در
آن، تسبیح، خُفتنت در آن، عبادت، طاعتت در آن، پذیرفته، گناهانت در آن، آمرزیده،
صداهایت در آن، شنیده شده، و مناجات در آن، مورد ترحّم است. از حبیبم پیامبر خدا
شنیدم كه مىفرمود:
"خداوند متعال را در هنگام افطار هر شب ماه رمضان، آزادشدگانى از آتش است كه شمار
آنان را كسى جز خداوند نمىداند. شمار آنان، نزد او در علم غیب است. پس چون آخرین
شب این ماه شود، خداوند به شمار همه كسانى كه در تمام این ماه آزاد كرده، آزاد
خواهد نمود."
اى روزهدار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوى، كه همانا كتاب
خدا، شفیعى است كه روز قیامت، شفاعتش براى قرآنخوانان پذیرفته است و با خواندن
آیات آن، از درجههاى بهشت بالا مىروند.
مردى از قبیله هَمْدان برخاست و گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه حبیب تو درباره ماه
رمضان فرمود، بیشتر بگو .
فرمود: «باشد! شنیدم كه برادر و پسر عمویم، پیامبر خدا، مىفرمود: "هر كس ماه رمضان
را روزه بدارد و خود را در این ماه از حرامها نگه دارد، وارد بهشت مىشود.»
آن مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه برادر و پسر عمویت درباره ماه رمضان
فرمود، بیشتر بگو .
فرمود: «باشد! شنیدم كه دوستم پیامبر خدا مىفرمود: "هر كس از روى ایمان و به خاطر
اجر الهى، [ماه] رمضان را روزه بدارد، وارد بهشت مىشود."»
مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه دوستت درباره این ماه فرمود، بیشتر بگو
.
فرمود: «باشد! شنیدم كه سَرور اوّلین و آخرین، پیامبر خدا مىفرمود: "هر كس [ماه]
رمضان را روزه بدارد و در شبهاى آن حرام نخورد، وارد بهشت مىشود."»
مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه سرور اوّلین و آخرین با تو درباره این
ماه گفت، بیشتر بگو .
فرمود: «باشد! شنیدم كه برترینِ پیامبران و فرستادگان و فرشتگان مقرّب مىفرمود:
"همانا سَرور اوصیا، در سَرور ماهها كشته مىشود."
گفتم: اى پیامبر خدا! سرور ماهها، كدام است و سرور اوصیا كیست؟
فرمود: "امّا سرور ماهها، ماه رمضان است و امّا سرور اوصیا، تویى، اى على!"
گفتم: اى پیامبر خدا! آیا چنین خواهد شد؟
فرمود: "آرى، به پروردگارم سوگند! همانا نگونبختترینِ امّت من، برادرِ پىكننده
ناقه ثمود، برمىخیزد و ضربتى بر فرق سرت مىزند كه محاسنت از خون آن، رنگین
مىشود."»
پس مردم شروع به گریه و شیون كردند. و حضرت على علیهالسلام خطبهاش را به پایان
برد و فرود آمد.
دعاي امام صادق عليه السلام در روز آخر شعبان
از جمله دعاهایى كه امام صادق علیهالسلام در آخرین شب شعبان و اوّلین شب ماه رمضان
مىخوانْد:
خداوندا! این ماه مبارك، كه قرآن را در آن فرو فرستادهاى و آن را مایه هدایت مردم
و نشانههایى روشن از هدایت و فرقان قرار دادهاى، فرا رسید. پس، ما را در این ماه،
سالم بدار و نیز آن را براى ما سالم بدار و آن را با آسانى و تندرستى از سوى خودت،
از ما دریافت كن. اى كه اندك را مىگیرى و پاداش بسیار مىدهى! اندك را از من
بپذیر!
خداوندا! از تو مىخواهم كه به سوى هر نیكى، راهى و در برابر هر آنچه دوست ندارى،
باز دارندهاى برایم قرار دهى! اى مهربانترینِ مهربانان؛ اى كه از من و از گناهانى
كه در نهان انجام دادهام، چشم پوشیدى؛ اى آن كه مرا به خاطر نافرمانىها مؤاخذه
ننمودى! ببخشاى، ببخشاى، ببخشاى، اى بزرگوار!
خدایا! پندم دادى، پند نگرفتم! از گناهانت بازم داشتى، دست برنداشتم! چه عذرى
دارم؟! پس بر من ببخشاى، اى بزرگوار! ببخشاى، ببخشاى!
خداوندا! از تو آسودگى را به هنگام مرگ و بخشایش را به هنگام حساب، مىخواهم.
بندهات گناه بزرگ آورْد. اینك، گذشت از سوى تو، نیكوست، اى شایسته تقوا و اى
شایسته آمرزش! ببخشاى، ببخشاى!
خداوندا! من بنده تو و فرزند بنده و كنیز توام، ناتوانى كه نیازمند رحمت توست؛ و
تویى كه بر بندگانت، توانگرى و بركت را فرو مىفرستى و چیره با اقتدارى و كارهاى
بندگان را شمرده و روزىهایشان را تقسیم كردهاى و آنان را با زبانها و رنگهاى
گوناگون، قرار دادهاى، آفرینشى پس از آفرینشى .
بندگان، نه دانش تو را دارند و نه قدرت تو را . همه ما نیازمند رحمت توییم. پس، روى
رحمت را از من برنگردان و مرا در كار و امید و تقدیر خویش، از بندگان شایستهات
قرار بده!
خداوندا! مرا به نیكوترین ماندن، باقى بدار و به بهترین فنا، فانى ساز: بر دوستى با
دوستانت و دشمنى با دشمنانت و شوق به درگاهت و هراس از عظمتت و خشوع و وفا و تسلیم
نسبت به خودت و باور به كتابت و پیروى از سنّت فرستادهات .
اللّهُمّ، إنّی أسأَلُكَ الرّاحَةَ عِندَ المَوتِ، وَالعَفوَ عِندَ الحِسابِ،
عَظُمَ الذَّنبُ مِن عَبدِكَ فَلیَحسُنِ التَّجاوُزُ مِن عِندِكَ، یا أهلَ التَّقوى
و یا أهلَ المَغفِرَةِ، عَفوَكَ عَفوَكَ .
خداوندا! آنچه در دلم هست، از: شك و تردید، یا انكار و یأس، یا شادى بىجا و غرور،
یا سرمستى و غرور، یا ریا و آوازهخواهى، یا دشمنى و نفاق، یا كفر و تبهكارى و
نافرمانى، یا خودبزرگبینى و یا هر چه كه دوست نمىدارى ـ پروردگارا ـ از تو
مىخواهم كه آنها را به ایمان به وعدهات، وفا به پیمانت، رضا به تقدیرت، پارسایى
در دنیا، شوق به آنچه پیش توست، بزرگوارى، آرامش و توبه راستین (در متن عربى،
«توبةً نَصوحا (توبه نصوح)» آمده است. توبه نصوح، یعنى توبه درست و بىغل و غش؛
توبهاى كه پس از آن، انسان به گناه برنگردد) تبدیل كنى! اى پروردگار جهانیان!
اینها را از تو مىطلبم.
خدایا! چون بردبارى، نافرمانىات مىكنند و چون بزرگوار و بخشندهاى، فرمانت
مىبرند، آن چنان كه گویا نافرمانىات نكردهاند. من و آن كه نافرمانى تو نكرده
است، ساكنان زمین توییم. پس با عطاى خویش بر ما، بخشنده و خیررسان باش، اى
مهربانترینِ مهربانان!
درود خدا بر محمّد و خاندان او، درودى پیوسته و بىشمار، درودى كه ارزش آن را كسى
جز تو نداند، اى مهربانترینِ مهربانان!
سخن امام رضا عليه السلام، هنگام فرا رسيدن ماه رمضان
سخن امام رضا ع، هنگام فرا رسیدن ماه رمضان
امام رضا علیهالسلام فرمود: حسنات در ماه رمضان، پذیرفتهاند و گناهان در آن،
آمرزیده. هر كس در ماه رمضان یك آیه از كتاب خدا بخواند، مثل كسى است كه در غیر آن،
ختم قرآن كرده باشد و هر كس در این ماه، به صورت برادر مؤمنش بخندد، خدا را در
قیامت دیدار نخواهد كرد، مگر آن كه در چهره او خواهد خندید. (مقصود، تجلّى حضرت حق
ـ جلّ و علا ـ با صفت رحمت و رأفت بر دل مؤمن است.) و به بهشت، مژدهاش خواهد داد .
و هر كس در آن ماه، مؤمنى را یارى كند، خداوند، او را بر گذشتن از صراط ، در آن روز
كه قدمها بر آن مىلغزد، یارى خواهد كرد. و هر كس در آن، خشم خود را نگه دارد،
خداوند نیز روز قیامت، خشمش را از او نگه خواهد داشت. و هر كس در آن، ستمدیدهاى
را یارى كند، خداوند، او را در دنیا بر ضدّ كسى كه با وى دشمنى نماید، یارى مىكند
و روز قیامت نیز هنگام حساب و میزان، یارىاش مىنماید.
ماه رمضان، ماه بركت است، ماه رحمت، ماه آمرزش، ماه توبه و بازگشت به سوى خدا . هر
كس در ماه رمضان آمرزیده نشود، پس در چه ماهى آمرزیده گردد؟!
پس از خداوند بخواهید كه در این ماه، روزه شما را بپذیرد و آن را آخرین رمضان شما
قرار ندهد و شما را بر طاعت خویش توفیق دهد و از نافرمانى خود نگه دارد، كه او
بهترین كسى است كه از او درخواست مىشود .