خطبه پیامبر اکرم در جمعه آخر ماه شعبان

امام باقر ع روایت می‌كند: پیامبر خدا در آخرین جمعه شعبان، خطبه خواند.
خدا را حمد و ثنا گفت و سپس فرمود:   
«اى مردم! ماهى بر شما سایه افكنده كه در آن، شبى است بهتر از هزار ماه، و آن، ماه
رمضان است . خداوند، روزه‏اش را واجب ساخته و نماز در شبش را مستحب قرار داده است .
پس هر كس یك شب در آن، نماز مستحب بخواند، گویا هفتاد شب نماز مستحب در ماه‏هاى
دیگر خوانده است. و براى كسى كه در آن، كار نیك مستحبّى از كارهاى نیك انجام دهد،
پاداشى همچون پاداش كسى قرار داده كه واجبى از واجبات الهى را انجام داده است، و هر
كس در آن، واجبى از واجبات خداوند را ادا كند، همچون كسى خواهد بود كه در ماه‏هاى
دیگر، هفتاد واجب از واجبات الهى را انجام داده است.   
پیامبر اکرم فرمودند: شما از چهار خصلت، بى‏نیاز نیستید: دو خصلت كه خدا را با آنها
راضى مى‏كنید، و دو خصلت كه از آن دو، بى‏نیاز نیستید. امّا آن دو خصلتى كه خدا را
با آنها راضى مى‏كنید، شهادت به این است كه: معبودى جز خداوند نیست و من فرستاده
خدایم. و اما دو خصلتى كه از آن بى‏نیاز نیستید، از خداوند، نیازهایتان و بهشت را
بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه ببرید.»   
این ماه، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است. این ماه، ماه مواسات (همدردى با
دیگران در نیازها) است و ماهى است كه در آن، خداوند، روزىِ مؤمن را مى‏افزاید. هر
كس مؤمن روزه‏دارى را در آن افطار دهد، نزد خداوند، پاداش آزاد كردن یك بنده و
آمرزش گناهان گذشته‏اش را دارد.»    
گفتند: اى پیامبر خدا! همه ما توان افطار دادن به روزه‏دار را نداریم .   
فرمود: «خداوند، كریم است؛ این ثواب را به كسى نیز مى‏دهد كه براى افطار دادن، جز
بر جرعه‏اى شیر یا جرعه‏اى آب و یا چند خرما قدرت ندارد و بیش از این را نمى‏تواند
.   
هر كس در این ماه بر برده خویش سبك بگیرد، خداوند هم حسابش را سبك مى‏گیرد .   
ماه رمضان، ماهى است كه آغازش رحمت، میانش آمرزش، و پایانش اجابت و آزادى از آتش
دوزخ است.    
شما از چهار خصلت، بى‏نیاز نیستید: دو خصلت كه خدا را با آنها راضى مى‏كنید، و دو
خصلت كه از آن دو، بى‏نیاز نیستید. امّا آن دو خصلتى كه خدا را با آنها راضى
مى‏كنید، شهادت به این است كه: معبودى جز خداوند نیست و من فرستاده خدایم. و اما دو
خصلتى كه از آن بى‏نیاز نیستید، از خداوند،
نیازهایتان و بهشت را بطلبید و از خداوند، عافیت بخواهید و از آتش به خداوند پناه
ببرید.»


خطبه پیامبر اکرم در آخرین روز شعبان

«اى مردم! ماهى بزرگ بر شما سایه افكنده است،
ماهى مبارك، ماهى كه در آن، شبى است
كه عمل در آن، بهتر از عمل در هزار ماه است.
هر كس با كار نیكى از نیكى‏ها در آن به خداوند تقرّب جوید،
گویا واجبى را در ماه‏هاى دیگر ادا كرده است،
و هر كس واجبى را در آن انجام دهد،
همچون كسى است كه هفتاد واجب را در ماه‏هاى دیگر انجام داده است.
  
و آن، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است.
ماه مواسات(همدردى) است
و ماهى است كه روزىِ مؤمن در آن افزوده مى‏شود.
هر كس روزه‏دارى را در آن افطار دهد،
پاداشش آمرزش گناهانش و آزادى‏اش از آتش است
و براى او به اندازه آن [روزه‏دار]، پاداش است، بى آن كه از اجر او چیزى كاسته شود.»
برخى گفتند: اى پیامبر خدا! همه ما آن اندازه چیزى نداریم كه روزه‏دارى را افطار دهیم.   
فرمود: «خداوند، این پاداش را به كسى مى‏دهد كه
روزه‏دارى را به اندازه جرعه‏اى شیر یا دانه‏اى خرما و یا جرعه‏اى آب، افطار دهد.
و هر كس روزه‏دارى را سیر كند،
خداوند،او را از حوض من چنان سیراب مى‏كند كه پس از آن هرگز تشنه نمى‏گردد.
این، ماهى است كه آغازش رحمت، میانش آمرزش و پایانش آزادى از آتش است.
هر كس در این ماه بر برده خود آسان بگیرد، خداوند، او را مى‏آمرزد و از آتش،آزادش مى‏كند.
در این ماه، چهار كار را زیاد انجام دهید، كه با دو كار، پروردگارتان را راضى مى‏كنید
و از دو كار هم بى‏نیاز نیستید.
امّا دو كارى كه پروردگارتان را با آنها راضى مى‏كنید،
شهادت به یكتایى خداوند و آمرزش‏خواهى از اوست.
و امّا آن دو كه از آنها بى‏نیاز نیستید،از خداوند،بهشت بخواهید و از آتش به او پناه ببرید.»


خطبه‏ پيامبر اكرم، هنگام فرا رسيدن ماه رمضان


امام رضا ع به نقل از پدرانش علیهم‏السلام، از امام على ع
روایت می‌كند: روزى، پیامبر خدا براى ما خطبه خواند و فرمود:   
«اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با بركت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است؛
ماهى كه نزد خدا برترینِ ماه‏هاست و روزهایش برترینِ روزها، شب‏هایش برترینِ شب‏ها
و ساعاتش برترینِ ساعات است .   
ماهى است كه در آن به میهمانى خدا دعوت شده‏اید و از شایستگانِ كرامت الهى قرار
داده شده‏اید . نَفَس‏هایتان در آن، تسبیح است، خوابتان در آن، عبادت، عملتان در
آن، پذیرفته و دعایتان در آن، مورد اجابت است .    پس با نیّت‏هاى راست و دل‏هاى
پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزه‏دارىِ آن و تلاوت كتاب خویش، توفیقتان
دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از آمرزش الهى محروم بماند .   
با گرسنگى و تشنگى خود در این ماه، گرسنگى و تشنگىِ روز قیامت را یاد كنید؛ به
نیازمندان و بینوایانتان صدقه بدهید؛ به بزرگان خود احترام، و بر كوچك‏هایتان
ترحّم، و به بستگانتان نیكى كنید. زبانتان را نگه دارید؛ چشم‏هایتان را از آنچه
نگاه به آن حلال نیست، بپوشانید؛ گوش‏هایتان را از آنچه شنیدنش حلال نیست، فرو
بندید؛ به یتیمان مردم، محبّت كنید تا بر یتیمان شما محبّت ورزند؛ از گناهانتان به
پیشگاه خداوند توبه كنید؛
در هنگام نمازها، دستانتان را بر آستان او به دعا بلند كنید، كه آن هنگام (وقت
نماز)، برترینِ ساعت‏هاست و خداوند با نظر رحمت به بندگانش مى‏نگرد و هر گاه با او
مناجات كنند، پاسخشان مى‏دهد و چون او را صدا بزنند، جوابشان مى‏گوید و چون او را
بخوانند، اجابتشان مى‏كند .   
پس با نیّت‏هاى راست و دل‏هاى پاك، از پروردگارتان بخواهید تا براى روزه‏دارىِ آن و
تلاوت كتاب خویش، توفیقتان دهد؛ چرا كه بدبخت، كسى است كه در این ماه بزرگ، از
آمرزش الهى محروم بماند .
اى مردم! جان‏هاى شما در گرو كارهاى شماست، پس با آمرزش‏خواهى خود، آنها را آزاد
سازید؛ و پشت‏هاى شما از بار گناهانتان سنگین است، پس با طول دادن سجده‏هاى خود،
آنها را سبك كنید، و بدانید كه خداوند ـ كه یادش والاست ـ به عزّت خود، سوگند خورده
است كه نمازگزاران و سجده‏كنندگان را عذاب نمى‏كند و در روزى كه مردم در پیشگاه
پروردگار جهانیان [براى حساب ]مى‏ایستند، آنان را با آتش، هراسان نمى‏سازد .   
اى مردم! هر كس از شما در این ماه، روزه‏دارى را افطار دهد، پاداش او براى آن، نزد
خدا، آزاد كردن یك برده و آمرزش گناهان گذشته اوست.»    
پس گفتند: اى پیامبر خدا ! همه ما توانایىِ این كار را نداریم!   
پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله فرمود: «خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك دانه
خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یك جرعه آب .   
اى مردم! هر كس اخلاقش را در این ماه، نیكو سازد، براى او وسیله عبور از صراط خواهد
بود، در آن روز كه گام‏ها بر صراط مى‏لغزد؛ و هر كس در این ماه بر بردگان خود آسان
بگیرد، خداوند حساب او را سبك خواهد گرفت؛ و هر كس در این ماه، شرّ خود را [از
دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و هر
كس در این ماه، یتیمى را گرامى بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامى‏اش خواهد داشت؛
و هر كس در آن به خویشاوند خود نیكى كند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیكى
خواهد كرد؛ و هر كس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار، رحمتش را از
او قطع خواهد نمود؛ و هر كس در آن، نماز مستحبّى بخواند، براى او دورى از آتش،
نوشته مى‏شود؛ و هر كس واجبى را در آن ادا كند، پاداش كسى را دارد كه هفتاد واجب را
در ماه‏هاى دیگر، ادا كرده است؛ و هر كس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در
روزى كه وزنه اعمال، سبك مى‏شود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و هر كس در آن، آیه‏اى
از قرآن تلاوت كند، پاداش كسى را دارد كه در ماه‏هاى دیگر ، ختم قرآن كرده است .   

اى مردم! در این ماه، درهاى بهشت، بازند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر
شما نبندد؛ و درهاى دوزخ، بسته‏اند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما
نگشاید؛ و شیطان‏ها در بندند. پس، از پروردگارتان بخواهید كه آنها را بر شما مسلّط
نسازد.»    
من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟   
فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرام‏هاى الهى است.» سپس
گریست.
 
مقام حضرت علی علیه السلام  

گفتم: اى پیامبر خدا! سبب گریه شما چیست؟   
فرمود: «اى على! بر این مى‏گریم كه حرمت تو را در این ماه مى‏شكنند. گویا مى‏بینم
تو در حال نماز براى پروردگار خویشى، كه نگون‏بخت‏ترینِ اوّلین و آخرین، همو كه
برادر پى‏كننده ناقه قوم ثمود است، برمى‏خیزد و بر فرق سرت ضربتى مى‏زند و محاسنت،
از خون سرت، رنگین مى‏شود.»   
گفتم: اى پیامبر خدا! آیا در آن حالت، دینم سالم است؟   
فرمود: «دینت، سالم است.»    
سپس فرمود: «اى على! هر كس تو را بكشد، مرا كشته است و هر كس تو را دشمن بدارد، مرا
دشمن داشته است و هر كس تو را ناسزا گوید، مرا ناسزا گفته است؛ چرا كه تو از من
هستى، همچون جان من . روح تو، از روح من است و سرشت تو، از سرشت من . خداى متعال،
من و تو را آفرید و من و تو را برگزید و مرا براى پیامبرى، و تو را براى امامت،
انتخاب كرد. هر كس امامت تو را انكار كند، نبوّت مرا انكار كرده است.   
  من برخاستم و گفتم: اى پیامبر خدا! برترینِ كارها در این ماه چیست؟   
فرمود: «اى ابوالحسن! برترینِ كارها در این ماه، پرهیز از حرام‏هاى الهى است.» سپس
گریست.
اى على! تو وصىّ من، پدر فرزندان من، همسر دختر من و جانشین من بر امّتم هستى، در
حال حیاتم و پس از مرگم. فرمان تو، فرمان من است و نهى تو، نهى من است. سوگند به
خدایى كه مرا به نبوّت برانگیخت و مرا بهترینِ آفریدگان قرار داد، تو حجّت پروردگار
بر خلق اویى و امین او بر رازش و جانشین او بر بندگانش.»   


خطبه حضرت علی علیه السلام در روز اول ماه رمضان


امام باقر ع به نقل از پدرانش علیهم‏السلام روایت می‌كند: حضرت على
علیه‏السلام در اوّلین روز ماه رمضان در مسجد كوفه خطبه خواند. پس خدا را به بهترین
ستایش و برترین و رساترین ثنا ستود و بر پیامبرش محمّد صلى‏الله‏علیه‏و‏آله درود
فرستاد. سپس فرمود:   
«اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماه‏هاى دیگر برترى داده است،
مانند برترى ما اهل‏بیت بر دیگر مردم. و آن، ماهى است كه درهاى آسمان و درهاى رحمت،
در آن گشوده مى‏شوند و درهاى آتش در آن بسته مى‏گردند. و ماهى است كه در آن ندا
شنیده مى‏شود و دعا مستجاب مى‏گردد و گریه مورد ترحّم قرار مى‏گیرد .  
ماهى است كه در آن، شبى وجود دارد كه فرشتگان از آسمان فرود آمده، بر مردان و زنان
روزه‏دار، به اذن پروردگارشان تا طلوع سپیده سلام مى‏دهند و آن شب، "شب قدر" است .
دو هزار سال پیش از آن كه آدم علیه‏السلام آفریده شود، ولایت من در آن شب، مقدّر
شد. روزه گرفتن آن، برتر از روزه‏دارى هزار ماه است و عمل در آن، برتر از عمل در
هزار ماه است .   
اى مردم! خورشید ماه رمضان بر مردان و زنان روزه‏دار، با رحمت مى‏تابد و ماه آن با
رحمت بر آنان نورافشانى مى‏كند و هیچ روز و شبى از این ماه نیست، مگر آن كه
پروردگار متعال، بر سر این امّت، نیكى مى‏افشاند. پس هر كس از ریزش نعمت الهى
ذرّه‏اى بهره‏مند گردد، در روز دیدارش با خدا، نزد خداوند، گرامى خواهد بود و هیچ
بنده‏اى نزد خدا گرامى نگردد، مگر آن كه خداوند، بهشت را جایگاه او قرار مى‏دهد .  
 
«اى مردم! این ماه، ماهى است كه خداوند، آن را بر ماه‏هاى دیگر برترى داده است،
مانند برترى ما اهل‏بیت بر دیگر مردم. و آن، ماهى است كه درهاى آسمان و درهاى رحمت،
در آن گشوده مى‏شوند و درهاى آتش در آن بسته مى‏گردند. و ماهى است كه در آن ندا
شنیده مى‏شود و دعا مستجاب مى‏گردد و گریه مورد ترحّم قرار مى‏گیرد .
بندگان خدا! این ماه شما، همچون دیگر ماه‏ها نیست. روزهایش برترین روزهاست و
شب‏هایش برترین شب‏ها و ساعاتش برترین ساعات است. آن، ماهى است كه شیطان‏ها در آن
در بند و زندانى‏اند؛ ماهى كه خداوند در آن، روزى‏ها و اجل‏ها را مى‏افزاید و
میهمانان خانه‏اش را مى‏نویسد؛ ماهى كه اهل ایمان با آمرزش و رضاى الهى، با شادى و
نعمت‏هاى الهى، و با خشنودى فرمانرواى دادگر و توانا، پذیرفته مى‏شوند.   
اى روزه‏دار! در كار خویش نیك بنگر، كه در این ماه، میهمان پروردگار خویش هستى .
بنگر كه در شب و روزت چگونه‏اى و چگونه اعضاى خود را از نافرمانى خدا حفظ مى‏كنى.
بنگر تا مبادا شب در خواب باشى و روز در غفلت؛ پس این ماه بر تو بگذرد و بار گناهت
همچنان بر دوشت مانده باشد؛ پس آنگاه كه روزه‏داران پاداش‏هاى خود را مى‏گیرند، تو
از زیانكاران باشى و آنگاه كه به كرامت فرمانرواى خویش نایل مى‏شوند، از محرومان
گردى و آنگاه كه به همسایگى با پروردگارشان سعادتمند مى‏شوند، تو از طردشدگان باشى!
  
اى روزه‏دار! اگر از درگاه صاحبت رانده شوى، به كدام درگاه روى خواهى آورد؟ و اگر
پروردگارت محروم سازد، كیست كه روزى‏ات دهد؟ و اگر تو را خوار شمرد، كیست كه اكرامت
كند؟ و اگر ذلیلت ساخت، كیست كه عزّتت بخشد؟ و اگر تو را واگذاشت، كیست كه یارى‏ات
كند؟ و اگر تو را در جمع بندگانش نپذیرفت، بندگى‏ات را به آستان چه كس خواهى برد؟ و
اگر از خطایت در نگذشت، براى آمرزش گناهانت به كه امید خواهى بست؟ و اگر حقّ خویش
را از تو طلبید، حجّت تو چه خواهد بود؟   
اى روزه‏دار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوى، كه همانا كتاب
خدا، شفیعى است كه روز قیامت، شفاعتش براى قرآن‏خوانان پذیرفته است و با خواندن
آیات آن، از درجه‏هاى بهشت بالا مى‏روند.   

مژده اى روزه‏دار! تو در ماهى هستى كه روزه‏دارى‏ات در آن، واجب، نَفَس كشیدنت در
آن، تسبیح، خُفتنت در آن، عبادت، طاعتت در آن، پذیرفته، گناهانت در آن، آمرزیده،
صداهایت در آن، شنیده ‏شده، و مناجات در آن، مورد ترحّم است. از حبیبم پیامبر خدا
شنیدم كه مى‏فرمود:   
"خداوند متعال را در هنگام افطار هر شب ماه رمضان، آزادشدگانى از آتش است كه شمار
آنان را كسى جز خداوند نمى‏داند. شمار آنان، نزد او در علم غیب است. پس چون آخرین
شب این ماه شود، خداوند به شمار همه كسانى كه در تمام این ماه آزاد كرده، آزاد
خواهد نمود."   
اى روزه‏دار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوى، كه همانا كتاب
خدا، شفیعى است كه روز قیامت، شفاعتش براى قرآن‏خوانان پذیرفته است و با خواندن
آیات آن، از درجه‏هاى بهشت بالا مى‏روند.
 
مردى از قبیله هَمْدان برخاست و گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه حبیب تو درباره ماه
رمضان فرمود، بیشتر بگو .   
فرمود: «باشد! شنیدم كه برادر و پسر عمویم، پیامبر خدا، مى‏فرمود: "هر كس ماه رمضان
را روزه بدارد و خود را در این ماه از حرام‏ها نگه دارد، وارد بهشت مى‏شود.»    
آن مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه برادر و پسر عمویت درباره ماه رمضان
فرمود، بیشتر بگو .   
فرمود: «باشد! شنیدم كه دوستم پیامبر خدا مى‏فرمود: "هر كس از روى ایمان و به خاطر
اجر الهى، [ماه] رمضان را روزه بدارد، وارد بهشت مى‏شود."»   
مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه دوستت درباره این ماه فرمود، بیشتر بگو
.   
فرمود: «باشد! شنیدم كه سَرور اوّلین و آخرین، پیامبر خدا مى‏فرمود: "هر كس [ماه]
رمضان را روزه بدارد و در شب‏هاى آن حرام نخورد، وارد بهشت مى‏شود."»    
مرد هَمْدانى گفت: اى امیر مؤمنان! از آنچه سرور اوّلین و آخرین با تو درباره این
ماه گفت، بیشتر بگو .   
فرمود: «باشد! شنیدم كه برترینِ پیامبران و فرستادگان و فرشتگان مقرّب مى‏فرمود:
"همانا سَرور اوصیا، در سَرور ماه‏ها كشته مى‏شود."    
گفتم: اى پیامبر خدا! سرور ماه‏ها، كدام است و سرور اوصیا كیست؟   
فرمود: "امّا سرور ماه‏ها، ماه رمضان است و امّا سرور اوصیا، تویى، اى على!"    
گفتم: اى پیامبر خدا! آیا چنین خواهد شد؟   
فرمود: "آرى، به پروردگارم سوگند! همانا نگون‏بخت‏ترینِ امّت من، برادرِ پى‏كننده
ناقه ثمود، برمى‏خیزد و ضربتى بر فرق سرت مى‏زند كه محاسنت از خون آن، رنگین
مى‏شود."»    
پس مردم شروع به گریه و شیون كردند. و حضرت على علیه‏السلام خطبه‏اش را به پایان
برد و فرود آمد. 


دعاي امام صادق عليه السلام در روز آخر شعبان


از جمله دعاهایى كه امام صادق علیه‏السلام در آخرین شب شعبان و اوّلین شب ماه رمضان
مى‏خوانْد:
خداوندا! این ماه مبارك، كه قرآن را در آن فرو فرستاده‏اى و آن را مایه هدایت مردم
و نشانه‏هایى روشن از هدایت و فرقان قرار داده‏اى، فرا رسید. پس، ما را در این ماه،
سالم بدار و نیز آن را براى ما سالم بدار و آن را با آسانى و تندرستى از سوى خودت،
از ما دریافت كن. اى كه اندك را مى‏گیرى و پاداش بسیار مى‏دهى! اندك را از من
بپذیر!   
خداوندا! از تو مى‏خواهم كه به سوى هر نیكى، راهى و در برابر هر آنچه دوست ندارى،
باز دارنده‏اى برایم قرار دهى! اى مهربان‏ترینِ مهربانان؛ اى كه از من و از گناهانى
كه در نهان انجام داده‏ام، چشم پوشیدى؛ اى آن كه مرا به خاطر نافرمانى‏ها مؤاخذه
ننمودى! ببخشاى، ببخشاى، ببخشاى، اى بزرگوار!   
خدایا! پندم دادى، پند نگرفتم! از گناهانت بازم داشتى، دست برنداشتم! چه عذرى
دارم؟! پس بر من ببخشاى، اى بزرگوار! ببخشاى، ببخشاى!   

خداوندا! از تو آسودگى را به هنگام مرگ و بخشایش را به هنگام حساب، مى‏خواهم.
بنده‏ات گناه بزرگ آورْد. اینك، گذشت از سوى تو، نیكوست، اى شایسته تقوا و اى
شایسته آمرزش! ببخشاى، ببخشاى!   
خداوندا! من بنده تو و فرزند بنده و كنیز توام، ناتوانى كه نیازمند رحمت توست؛ و
تویى كه بر بندگانت، توانگرى و بركت را فرو مى‏فرستى و چیره با اقتدارى و كارهاى
بندگان را شمرده و روزى‏هایشان را تقسیم كرده‏اى و آنان را با زبان‏ها و رنگ‏هاى
گوناگون، قرار داده‏اى، آفرینشى پس از آفرینشى .   
بندگان، نه دانش تو را دارند و نه قدرت تو را . همه ما نیازمند رحمت توییم. پس، روى
رحمت را از من برنگردان و مرا در كار و امید و تقدیر خویش، از بندگان شایسته‏ات
قرار بده!   
خداوندا! مرا به نیكوترین ماندن، باقى بدار و به بهترین فنا، فانى ساز: بر دوستى با
دوستانت و دشمنى با دشمنانت و شوق به درگاهت و هراس از عظمتت و خشوع و وفا و تسلیم
نسبت به خودت و باور به كتابت و پیروى از سنّت فرستاده‏ات .   
اللّهُمّ، إنّی أسأَلُكَ الرّاحَةَ عِندَ المَوتِ، وَالعَفوَ عِندَ الحِسابِ،
عَظُمَ الذَّنبُ مِن عَبدِكَ فَلیَحسُنِ التَّجاوُزُ مِن عِندِكَ، یا أهلَ التَّقوى
و یا أهلَ المَغفِرَةِ، عَفوَكَ عَفوَكَ .   
خداوندا! آنچه در دلم هست، از: شك و تردید، یا انكار و یأس، یا شادى بى‏جا و غرور،
یا سرمستى و غرور، یا ریا و آوازه‏خواهى، یا دشمنى و نفاق، یا كفر و تبهكارى و
نافرمانى، یا خودبزرگ‏بینى و یا هر چه كه دوست نمى‏دارى ـ پروردگارا ـ از تو
مى‏خواهم كه آنها را به ایمان به وعده‏ات، وفا به پیمانت، رضا به تقدیرت، پارسایى
در دنیا، شوق به آنچه پیش توست، بزرگوارى، آرامش و توبه راستین (در متن عربى،
«توبةً نَصوحا (توبه نصوح)» آمده است. توبه نصوح، یعنى توبه درست و بى‏غل و غش؛
توبه‏اى كه پس از آن، انسان به گناه برنگردد) تبدیل كنى! اى پروردگار جهانیان!
اینها را از تو مى‏طلبم.   
خدایا! چون بردبارى، نافرمانى‏ات مى‏كنند و چون بزرگوار و بخشنده‏اى، فرمانت
مى‏برند، آن چنان كه گویا نافرمانى‏ات نكرده‏اند. من و آن كه نافرمانى تو نكرده
است، ساكنان زمین توییم. پس با عطاى خویش بر ما، بخشنده و خیررسان باش، اى
مهربان‏ترینِ مهربانان!   
درود خدا بر محمّد و خاندان او، درودى پیوسته و بى‏شمار، درودى كه ارزش آن را كسى
جز تو نداند، اى مهربان‏ترینِ مهربانان!    


سخن امام رضا عليه السلام، هنگام فرا رسيدن ماه رمضان

سخن امام رضا ع، هنگام فرا رسیدن ماه رمضان  
امام رضا علیه‏السلام فرمود: حسنات در ماه رمضان، پذیرفته‏اند و گناهان در آن،
آمرزیده. هر كس در ماه رمضان یك آیه از كتاب خدا بخواند، مثل كسى است كه در غیر آن،
ختم قرآن كرده باشد و هر كس در این ماه، به صورت برادر مؤمنش بخندد، خدا را در
قیامت دیدار نخواهد كرد، مگر آن كه در چهره او خواهد خندید. (مقصود، تجلّى حضرت حق
ـ جلّ و علا ـ با صفت رحمت و رأفت بر دل مؤمن است.) و به بهشت، مژده‏اش خواهد داد .
  
و هر كس در آن ماه، مؤمنى را یارى كند، خداوند، او را بر گذشتن از صراط ، در آن روز
كه قدم‏ها بر آن مى‏لغزد، یارى خواهد كرد. و هر كس در آن، خشم خود را نگه دارد،
خداوند نیز روز قیامت، خشمش را از او نگه خواهد داشت. و هر كس در آن، ستم‏دیده‏اى
را یارى كند، خداوند، او را در دنیا بر ضدّ كسى كه با وى دشمنى نماید، یارى مى‏كند
و روز قیامت نیز هنگام حساب و میزان، یارى‏اش مى‏نماید.   
ماه رمضان، ماه بركت است، ماه رحمت، ماه آمرزش، ماه توبه و بازگشت به سوى خدا . هر
كس در ماه رمضان آمرزیده نشود، پس در چه ماهى آمرزیده گردد؟!
پس از خداوند بخواهید كه در این ماه، روزه شما را بپذیرد و آن را آخرین رمضان شما
قرار ندهد و شما را بر طاعت خویش توفیق دهد و از نافرمانى خود نگه دارد، كه او
بهترین كسى است كه از او درخواست مى‏شود .